INSIGHT : Nokia N9 กับการตัดสินใจที่น่าผิดหวังของ Nokia

INSIGHT เป็นบทความในเชิงวิเคราะห์ให้ความเห็นเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์หรือสภาวะของบริษัท ซึ่งเป็นเพียงความคิดเห็นส่วนตัวเเละการคาดการของผู้เขียนเท่านั้น? อาจจะไม่เป็นอย่างที่ผู้เขียนคิดก็ได้ เพราะอาศัยจากประสบการณ์ส่วนตัวในการเขียน

หลังจากที่ Nokia N9 ได้เผยโฉมออกมา ก็เป็นกระเเสไปทั่วบอร์ดหรือเว็บไซต์เกี่ยวกับสมาร์ทโฟนต่างๆ ซึ่งก็ไม่เว้นเเม้เเต่ผมเอง ซึ่งรู้สึกว่า นานเหลือเกิน ที่กว่า Nokia จะกลับมาดูเป็นผู้เป็นคนกับเขาได้บ้าง (Symbian เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เว็บนี้ยังไม่มีเรื่องเกี่ยวกับ Nokia มากนัก เมื่อย้อนกลับไปเมื่อ 6 เดือนที่เเล้ว ผมก็สามารถใส่ Symbian เข้าไปได้ เเต่ผมว่าเสียเเรงเเละเวลาเปล่า) จริงๆ ผู้เขียนเองก็เคยใช้สินค้าของ Nokia มาก่อน เเละค่อนข้างประทับใจกับความฉลาดเเละยืดหยุ่นของ Symbian ในขณะนั้น ใครบางคนคงจำวันเก่าๆ ที่ต้องติดตั้งไฟล์นามสกุล sis ลงในเครื่องได้ ซึ่งผู้เขียนเองก็ประทับใจกับเเบรนด์นี้พอสมควรในเรื่องความทนทาน เเละใช้งานได้ค่อนข้างสมบุกสมบัน บวกกับความทันสมัยของ Symbian ในขณะนั้น ก็ทำให้ Nokia ครองตลาดสมาร์ทโฟนไปได้ไม่ยากเย็นนัก

หลังจากที่ Nokia ยังคงฉลองอยู่กับความสำเร็จเก่าๆ ของตนนั้น ก็หาได้รู้ไม่ว่า ข้างหลังบ้านนั้นก็เริ่มไฟไหม้เเล้ว การเกิดมาของ iOS เเละ Android เองก็เริ่มทำให้ Nokia เริ่มผวาขึ้นมาบ้าง ซึ่ง Nokia ก็พยายามเเก้ไขด้วยการจับมือกับ Intel ร่วมกันพัฒนา Meego ในปี 2010 ขึ้นมา เเละทุ่มทรัพยากรในการค้นคว้าเเละวิจัยลงไปมากกับ Meego เเต่ปัญหาในการพัฒนา Meego นั้นมีเป็นจำนวนมาก ซึ่ง Elop (CEO ของ Nokia คนปัจจุบัน) ได้กล่าวไว้ในบทความของ Nokia Epic Fail ใน Businessweek ไว้ว่า

Before the first interview, Elop drew out what he knew about the plans for MeeGo on a whiteboard, with a different color marker for the products being developed, their target date for introduction, and the current levels of bugs in each product. Soon the whiteboard was filled with color, and the news was not good: At its current pace, Nokia was on track to introduce only three MeeGo-driven models before 2014?far too slow to keep the company in the game. Elop tried to call Oist?m?, but his phone battery was dead. ?He must have been trying an Android phone that day,? says Elop.

 

ปัญหาหลักๆ ก็คือ เเผนการพัฒนา Meego นั้นเป็นไปได้ช้า ไม่สามารถเเก้ไขจุดบกพร่องใน Meego ได้ เเละสามารถออกเครื่องที่ใช้ Meego ได้เพียง 3 รุ่นจนถึงปี 2013 เเต่นักพัฒนาจาก Meego กลับบอกว่าเหตุผลไม่ได้เป็นเช่นนั้น

As I explained Elop, if we wanted to ship 10 devices with OMAP 3 (the same platform of the Nokia N9) today, there is absolutely no problem from the software point of view: all the UI software remains the same, and the hardware adaptation would probably require few modifications, if any.

 

โดยนาย Felipe Contreras ซึ่งเป็น Software Engineer ในส่วนของ Meego บอกว่าการออกเครื่องจำนวนมากนั้นไม่ใช่ปัญหาเลย ถ้ายังใช้ตัว OMAP ซีรีย์ 3 เหมือนเดิม (N9 ใช้ OMAP 3630) เเต่เป็นการตัดสินใจของ Elop เองว่าเขาไม่ต้องการ Meego เเล้ว เเละต้องการพัฒนา ?สิ่งใหม่? ที่สามารถเอาชนะ Android หรือ iOS ได้ โดยใช้ Windows Phone 7 ประคองให้พ้นระยะนี้ไปก่อน

The goal, as Elop told a group of engineers in Berlin on Feb. 29, is once again to “find that next big thing that blows away Apple, Android, and everything we’re doing with Microsoft right now and makes it irrelevant?all of it. So go for it, without having to worry about saving Nokia’s rear end in the next 12 months. I’ve taken off the handcuffs.”

 

ประเด็นมันอยู่ที่ว่า ในเมื่อ Nokia ไม่ยึดยุทธศาสตร์ Meego ไว้เป็นเเกนหลักเพื่อความได้เปรียบในการเเข่งขันของตนกับ Android หรือ iOS เเล้ว เเต่กลับเลือก Windows Phone ซึ่งเป็นขั้วที่ 3 เเล้วมันจะต่างอะไรกับการที่ Elop จะเลือกใช้ Android ซึ่งตอนเเรก Elop ยืนยันว่า Nokia จะไม่ใช้ Android อย่างเเน่นอน เพราะผู้ผลิตรายไหนก็ใช้ Android ได้

เเต่อย่าลืมว่า Windows Phone 7 เองนั้นก็มีผู้ผลิตหลายค่ายเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น Samsung, LG, HTC เเม้กระทั่งตอนนี้ Acer ก็ลงมาผลิตด้วยเช่นเดียวกัน ดังนั้นเเผนระยะสั้นของ Nokia จึงไม่จำเป็นต้องยึดติดกับ Windows Phone 7 เลย เพราะ Nokia สามารถยืนสองขาได้โดยใช้ Windows Phone 7 หรือ Android อย่าง HTC เพื่อคงส่วนเเบ่งตลาดของตนไม่ให้ลดมากไปกว่านี้ เพราะในขณะนี้ตัวเองมีเเต่เพียง Symbian เท่านั้น ถึงเเม้ Microsoft จะให้สิทธิ Nokia ปรับเเต่ง Windows Phone 7 ได้ เเต่มันจะสร้างความเเตกต่างอย่างชัดเจนได้หรือ?

สำหรับคนตามข่าวสารอย่างเราๆ คงต้องยอมรับว่า Meego มีอนาคตไม่มากนัก ท่ามกลางการเเข่งขันที่รุนเเรงในขณะนี้ ไม่มีพื้นที่ให้กับ OS ที่ตามหลังเท่าไร ดังนั้น ถ้าคนที่ซื้อ N9 เเละรู้ว่าตัวเองจะไม่มีเเอพหรือการพัฒนาจะขาดช่วงไป เนื่องจาก Nokia ถอดการสนับสนุนจาก Meego เเล้วก็ถือว่าเป็นความยินยอมของผู้บริโภคเองที่จะซื้อ

เเต่ปัญหาอยู่ที่ว่าเเล้วทำไมถึงนำของที่ตนเองไม่ใช้เเล้วออกมาขายอีก โดยเฉพาะผู้ซื้อที่ไม่รู้เรื่องหรือประสีประสาเกี่ยวกับอนาคตของ Meego ก็อาจจะหลงไปซื้อกับของที่ไม่อยู่ในเเผนการพัฒนาในอนาคต เเละเสียงที่ตามหลังมาสำหรับ User ตาดำๆ เลยคือ ทำไมเครื่องของฉันถึงตกรุ่นเร็วเเบบนี้ เพราะอัพเดท Meego จาก Nokia สามารถเชื่อได้เลยว่าออกมาช้าอย่างเเน่นอน เพราะทุ่่มทรัพยากรส่วนใหญ่ไปกับ Windows Phone 7 เเล้ว

เเล้ว Nokia จะรับผิดชอบผู้ที่ซื้อ N9 นี้อย่างไร? ปล่อยให้คนที่ซื้อไปมารู้ความจริงทีหลังว่า ตัวเองขายของที่บริษัทตนเองไม่คิดจะใช้ต่อเเล้ว สุดท้ายเวรกรรมก็คงตกอยู่กับผู้บริโภคที่ไม่รู้ว่าตัวเองซื้อของที่ ?ถูกเขาทิ้ง? ไปเรียบร้อย

ในปี 2010 Nokia ครองเเชมป์การใช้เงินไปในการวิจัยเเลพัฒนา (R&D) มากที่สุด ไม่ต้องสงสัยเลยว่าถูกลงไปกับ Meego เเน่นอน? (ข้อมูลจาก Bernstein)

ถ้าพูดตามตรงเเล้ว N9 นั้นเป็นสมาร์ทโฟนที่เกือบจะสมบูรณ์เเบบมาก ด้วยข้อดีเรื่องดีไซน์ที่เป็นเอกลักษณ์ วัสดุ เเละกล้องของ Nokia ที่ยังคงเป็นจุดเด่นเหมือนเคย ส่วนเรื่องซอฟเเวร์ที่เปลี่ยนมาใช้ Meego ก็ถือว่าดูมีสไตล์ เป็นเอกลักษณ์ เหมือนกับ iOS หรือ Android ถ้าพูดเรื่องหน้าตาเเล้ว ถือว่าดีกว่า Android ด้วยซ้ำ สิ่งเดียวที่ Meego ขาดอยู่ตอนนี้มีเเค่เพียงการผลักดันจากโนเกียที่จะทำให้ Meego มีศักยภาพพอที่จะสู้กับ Android หรือ iOS ได้ เเละในอนาคตนั้น Meego เองก็สามารถรันเเอพลิเคชั่นของ Android ได้เหมือนกับบน BlackBerry Playbook ปัญหาเรื่องขาดเเอพลิเคชั่นก็พอจะบรรเทาไปได้บ้าง เเละบวกกับการบริการภาษาท้องถิ่นที่เข้มเเข็งของ Nokia อย่าง OVI Maps ก็พอที่จะเป็นความได้เปรียบในการเเข่งขัน (Competitive Advantage) ของ Nokia ได้

ดีลของ Microsoft กับ Nokia นั้นค่อนข้างลึกซึ้ง ซึ่งเป็นที่รู้ทั่วไปว่าการที่ Microsoft จ่ายเงินจำนวนมหาศาลให้กับ Nokia จะทำให้ Nokia มีสภาพคล่องในการนำเงินมาใช้พัฒนาสินค้าออกมามากขึ้น ถ้า Elop ตัดสินใจที่จะนำ Windows Phone 7 เป็นหัวเเรงหลักในการฟื้นของตัวเองกลับมา เเล้วทำไมถึงยังผลัก Meego ออกมา ในเมื่ออีกไม่กี่เดือน Windows Phone 7 ของ Nokia ก็กำลังจะออกมาอยู่เเล้ว เเละอนาคตของ N9 นั้นจะถูก Nokia ดูเเลได้ดีเเค่ไหน

สุดท้ายเเล้ว คำถามที่ Nokia จำเป็นต้องตอบมีสองคำถาม? คือ 1. ในเมื่อตัวเองคิดจะไม่ใช้ Meego เเล้ว เเต่ทำไมยังออกมือถือ Meego ออกมาอยู่ เเละ 2. ทั้งๆ ที่ Nokia ลงทุนกับ Meego ไปมากมาย จนผลิตภัณฑ์เกือบจะเสร็จขนาดนี้เเล้ว ทำไมถึงทิ้งไปได้ง่ายๆ เเละหันไปพัฒนาโดยเริ่มจากศูนย์เเทน

ถ้าถามผมว่า The next big thing ของ Nokia สำหรับผมคืออะไร ผมจะตอบเเบบไม่ลังเลเลยว่าคือ Meego

อ่านเพิ่มเติม

Felipe Contreras : My disagreement with Elop on MeeGo |? http://felipec.wordpress.com/2011/06/21/my-disagreement-with-elop-on-meego/

Bloomberg Businessweek : Stephen Elop?s Nokia Adventure | http://www.businessweek.com/magazine/content/11_24/b4232056703101.htm

Thomas Ricker : Visualized: Nokia R&D spending, almost 3 times its peers | http://www.engadget.com/2011/02/03/visualized-nokia-randd-spending-almost-3-times-its-peers/